Tercüme

Tercümenin, nam-ı diğer çeviri, tarihi çok eskilere dayanmaktadır. İnsanlar yapı itibariyle aynı dilden konuşmadıkları insanlarla da iletişim ihtiyacı duymaktadır. Şöyle ki, ne zaman insanlar kabilelere ve gruplara ayrılıp diller oluşmaya başladı, tercüme işleminin ve tercümanların tarih sahnesindeki yerini alması da kaçınılmaz olmuştur. Tercüme birbirlerini dilsel olarak anlamayan ve anlaşmak isteyen iki ya da daha fazla insanın, grubun, ulusun arasındaki köprüdür, tek iletişim kaynağıdır, insanları birbirine tanıştıran, sorunlarını çözdüren, ya da çözdürmeyip daha da büyük sorunlara yol açan yorumdur, bir bakımdan da realitedir.
Tercüme işi hep zordu, hala da zordur. Bambaşka toplumların bambaşka yaşam biçimlerinden etkilenen dillerini bilmek ve bu bilimsel faaliyeti karşıdaki insanlara “doğru” bir şekilde aktarmak kim bilir kaç tercümanın hayatına mal olmuş ya da kaç ulusu savaşmaktan kurtarmıştır! Acaba tarihte kaç elçi yaptığı tercüme hatalarıyla kendi kendini ateşe atmıştır?
Tercüme hataları yüzünden kaç kez çatışma başlamış ya da kaç savaş imzalanan barış anlaşmalarındaki tercüme faaliyeti sebebiyle bitmiştir bilinmez. Bilinen tek şey tercüme işinin dur durak bilmeden devam edeceğidir.
Barış perspektifinden bakıldığında, insanların ya da milletlerin aralarındaki sorun ve pürüzlerin ortadan kaldırılmasında tercüme faaliyeti büyük bir yüktür. Kaldırılması zordur. Hata affetmez bir yanı vardır. Yanlış anlaşılmaları, dolayısıyla da daha büyük kavgaların önüne geçilmesi için kullanılır. Belki tarihsel süreçte değil ama günümüzde tercüme faaliyet bambaşka bir kimliğe büründü. Hepimiz biliyoruz ki dünya artık sadece bir “köy” ve eğer yüzlerce dilin konuşulduğu bir köyden bahsediyorsanız, işte orada tercüme yapılması gerekiyor demektir.
Bu köydeki hanelerin birbirleriyle iletişimini ancak ve ancak bu olgu sağlamaktadır. Çinli İngiliz ile anlaşmak için ya İngiliz Çince bilmek, ya Çinli İngilizce bilmek ya da her ikisi de başka bir dili bilmek zorundadır. Bu ihtiyaçta tercüme etkinliğini doğurmaktadır.
İster sözlü ister yazılı olsun tercüme düşüncelerin çarptıklarında farklı bir renge büründüğü bir çeşit aynadır. Diller arasındaki halat, farklı dili konuşan insanlar arasındaki bağdır. Dünyada milyonlarca kişi için geçim kaynağı, milyonlarca şirket için ise araçtır. Anlaşabilmek, iletişim kurmak insanoğlu için ne kadar büyük bir ihtiyaç ise tercüme de o kadar büyük bir gereksinimdir.